پروتکل چیست؟

در مبحث پروتکل چیست می توان به صورت کلی گفت در مفاهیم کامپیوتری در واقع به یک قرارداد گفته می شود که این قرار داد ضوابط و اصولی دارد که هر دو طرف ملزم به اجرای آن هستند.

پروتکل چیست؟

فرض کنید که شما به یک کشور دیگر سفر کرده اید و در آنجا باید قوانین و مقررات آن کشور را رعایت کنید. می بایست به زبان آنان صحبت کنید یا یک زبان مشترک میان خود پیدا کنید. حالا اگر این موضوع را گسترش دهیم به طوری که کل دنیا را در بر بگیرد چطور؟ زبان های مختلف در کنار آیین و مقررات هر کشور باعث شده تا دنیایی از قوانین پیش روی ما قرار داشته باشد. در مقابل نیاز به یک زبان مشترک است تا مفاهیم منتقل شود و ارتباط دو طرفه شکل بگیرد.

در تعریف شبکه به ارتباط دو یا بیش از دو کامپیوتر باهم را شبکه می گویند. حالا این دو کامپیوتر نیاز به یک زبان مشترک دارند. پروتکل همان مجموعه قوانین و مقررات است که به شکل های گوناگون و در قالب های مختلف وجود دارد.

شما می خواهید مجموعه ای از فایل ها را به یک کامپیوتر دیگر از طریق شبکه انتقال دهید. پروتکلی به نام FTP (File Transfer Protocol) که مسئول انتقال اطلاعات است این کار را انجام می دهد. البته با توجه به مقرراتی که ما برای شبکه تعریف کرده ایم.

معروف ترین پروتکلی که دیده اید  HTTP می باشد. در ابتدای تمام آدرس های اینترنتی از این پروتکل استفاده می شود.

پروتکل چیست و چگونه کار می کنند؟

تعریف یک خطی از پروتکل :

«پروتکل مجموعه ای استاندارد از قوانین است که به دستگاه های الکترونیکی امکان برقراری ارتباط با یکدیگر را می دهد»

پروتکل های شبکه فرایندهای گسترده ای را انجام می دهند و آنها را به وظایف یا عملکردهای کوچک و جزئی تقسیم می کنند. این در هر سطح شبکه رخ می دهد و هر عملکرد باید در هر سطح همکاری کند تا وظیفه بزرگتر را به اتمام برساند. اصطلاح مجموعه پروتکل به مجموعه ای از پروتکل های شبکه کوچکتر گفته می شود که در رابطه با یکدیگر کار می کنند.

پروتکل های شبکه معمولاً طبق استاندارد صنعت توسط سازمان های مختلف شبکه یا فناوری اطلاعات ایجاد می شوند.در حالی که مدل های پروتکل شبکه به طور کلی به روش های مشابه کار می کنند ، هر پروتکل منحصر به فرد است و به روش خاصی که توسط سازنده ایجاد شده عمل می کند.

چه کسی از پروتکل های شبکه استفاده می کند؟

 

پروتکل های شبکه فقط مربوط به متخصصان و مدیران شبکه یا متخصصان فناوری اطلاعات نیستند. میلیاردها نفر روزانه از پروتکل های شبکه استفاده می کنند ، خواه آن را بدانند یا نه.

هر بار که از اینترنت استفاده می کنید، از پروتکل های شبکه استفاده می کنید. اگرچه شما نمی دانید پروتکل های شبکه چگونه کار می کنند یا چند بار با آنها روبرو می شوند ، اما آنها برای استفاده از اینترنت یا ارتباطات دیجیتال با هر ظرفیتی ضروری هستند.

انواع پروتکل

HTTP: مخفف Hyper Text Transfer Protocol است و برای ایجاد ارتباط، دریافت و ارسال اطلاعات گفته می شود. پروتکلی که از آن در سایت های اینترنتی استفاده می شود و شما به عنوان کاربران اینترنت به صورت روزانه با آن سر و کار دارید. این پروتکل با استفاده از پروتکل TCP/IP راهی میان سرور و کلاینت ها ایجاد می کند و به این صورت بسته های اطلاعاتی روی خطوط اینترنت و بین کامپیوترها در شبکه جابجا می شوند.

HTTPS: این پروتکل دقیقا همان پروتکل HTTP است، با این تفاوت که از یک گواهینامه SSL برای امنیت بیشتر اطلاعات استفاده می کند.جهت اطلاعات بیشتر به مقاله HTTPS چیست؟ مراجعه نمائید.

FTP: مخفف File Transfer Protocol است و مفهوم پروتکل انتقال فایل ها است. این پروتکل طوری طراحی شده است که در هر لحظه به شما امکان برقراری ۲۵۶ ارتباط همزمان را می دهد. این پروتکل احراز هویت هر کلاینت را در شبکه به عهده دارد و اجازه جابجایی فایل ها از درایو به سیستم درخواست کننده را به عهده دارد.در صورت نیاز به آن در ابتدا می بایست هاست تهیه نمائید.

FTAM: این پروتکل برای انتقال و مدیریت فایل ها و بسته ها به کار می رود و قدرت انتقال پکت ها را از کامپیوتر به سرور و بلعکس و همچنین مدیریت آنها را دارد. عملکرد پروتکل FTAM شبیه به FTP است اما تا کنون نتوانسته جای این پروتکل را بگیرد.

RTP: این پروتکل مخفف Real-Time Transport Protocol است و برای انتقال اطلاعات در لحظه به کار می رود. بیشترین موارد استفاده این پروتکل در VOIP (تکنولوژی انتقال صدا) است. یکی از مزیت های این پروتکل انتقال صدا به چندین مقصد است.

LCP: یکی دیگر از پروتکل ها LCP یا Link Control Protocol است. این پروتکل در پروتکل PPP وجود دارد و وظیفه آن تست و پیکربندی اتصالات در لایه پیوند داده ها است. در واقع این پروتکل هویت سیستم فرستنده و گیرنده را بررسی می کند تا ارتباط میان این دو رایانه برقرار شود.

SNMP: مخفف Simple Network Management Protocol است. این پروتکل از مجموعه پروتکل های زیرمجموعه TCP/IP است و برای مدیریت و تبادل اطلاعات بین دستگاه های مدیریت استفاده می شود. این پروتکل به مدیر شبکه امکان می دهد تا از راه دور سیستم ها، مسیریاب ها و دیگر تجهیزات را مدیریت و نظارت کنند.

NCP: این پروتکل مخفف Network Control Protocol است و همان طور که از نام آن پیداست کار کنترل را به عهده دارد. NCP به کاربران اجازه می دهد تا از راه دور کامپیوتر خود را مدیریت و از طریق آن بتوانند فایل ها و بسته ها را میان سیستم ها جابجا کنند.

TCP/IP: یکی از پرکاربردترین و پروتکل های اینترنتی است و مخفف Transmission Control Protocol Internet Protocol است. این پروتکل از دو بخش TCP و IP تشکیل شده است و تعیین می کند سیستم ها در شبکه چطور ارتباط داشته باشند و انتقال اطلاعات را به عهده دارد.جهت اطلاهات بیشتر به مقاله IP چیست؟ مراجعه نمائید.

SMTP: این پروتکل هم یکی از پروتکل های TCP/IP است و برای ارسال و دریافت پست های الکترونیکی به کار می رود. همچنین امکان ذخیره داده ها را روی سرور فراهم می کند.

Telnet: پروتکل Telnet برای اتصال یک سیستم به سیستم های دیگر به کار می رود. در این ارتباط سیستم درخواست دهنده محلی و سیستم درخواست گیرنده رایانه راه دور است.

UDP: مخفف User Datagram Protocol است و بخشی از پروتکل اینترنت به شمار می رود. بیشتر برای انتقال صوت یا ویدئو روی شبکه به کار می رود که پهنای باند در این نوع از داده ها اهمیت زیادی دارد.

DNS: مخفف Domain Name System است و وظیفه اتصال دامنه به IP را به عهده دارد. DNS چیست و چونه کار می کند؟

DHCP: این پروتکل در لایه شبکه قرار دارد و مخفف Dynamic Host Configuration Protocol است. این پروتکل وظیفه تخصیص آدرس های IP به کلاینت های موجود در شبکه را به عهده دارد. این پروتکل یک رنج IP در اختیار دارد و می تواند از میان آنها به هر سیستم موجود در شبکه یک آدرس IP اختصاص دهد.

در کنار همه آنچه در مورد پروتکل ها گفتیم، این را به یاد داشته باشید که پروتکل های دیگری نیز وجود دارد که در حال حاضر به کار می روند. از جمله بعضی از این protocol ها می توان به STP، IPX/SPX، NetBEUI، ATP، RIP، SLIP، PPP، BGP، ARP، CIDR، DDP و کلی پروتکل های دیگر که هرکدام وظیفه ای را به عهده دارند.